Wędzidełko podjęzykowe to znajdujący się między dolną powierzchnią języka a dnem jamy ustnej fałd tkankowy, który kształtuje się w pierwszych tygodniach życia płodowego. Na początku jest to tylko tkanka, która łączy dno jamy ustnej z językiem. Dopiero później wędzidełko zaczyna się cofać, aż do uwolnienia końca języka. U niektórych pacjentów proces ten zostaje jednak zaburzony i dochodzi do powstania anomalii języka, która nazywana jest ankyloglosją.
Co to jest ankyloglosja?
O ankyloglosji mówi się wówczas, gdy długość, szerokość, grubość i/lub umiejscowienie wędzidełka uniemożliwia językowi prawidłowe wykonywanie swoich funkcji biologicznych. Najczęściej u pacjentów ze zdiagnozowaną ankyloglosją stwierdza się problemy ze ssaniem, żuciem i odgryzaniem. Zaburzony jest też prawidłowy wzorzec oddechowy. Ponadto skrócone wędzidełko podjęzykowe może też sprzyjać rozwojowi u pacjentów wad wymowy i powstawaniu u nich trudności artykulacyjnych.
Jakie mogą być konsekwencje skróconego wędzidełka podjęzykowego?
U noworodków podstawową konsekwencją ankyloglosji są poważne problemy z karmieniem piersią. Często takie problemy sprawiają, że matki w ogóle rezygnują z karmienia piersią, ponieważ dziecko odmawia ssania lub matka jest zmęczona odczuwaniem bólu podczas karmienia i nieefektywnym przystawianiem niemowlęcia do piersi. Ankyloglosja może też powodować u dziecka trudności w nauce picia z otwartego kubka i kłopoty w rozszerzaniu diety.
U starszych dzieci tego typu anomalie języka skutkuje zaburzeniem prawidłowego rozwoju funkcji prymarnych, czyli żucia, gryzienia, odgryzania, połykania i oddychania. Oprócz tego skrócone wędzidełko zaburzać może też prawidłową motorykę języka i powodować tym samym powstawanie wad zgryzu. Dużym problemem są też powstające u dzieci wady wymowy.
Na czym polega leczenie ankyloglosji?
Bardzo ważne w leczeniu skróconego wędzidła języka jest dobre rozpoznanie problemu przez logopedę funkcjonalnego. Na wizycie diagnostycznej sprawność języka jest badana i oceniana. Po uzyskaniu rozpoznania, pacjenta przygotowuje się, zalecając mu odpowiednie ćwiczenia. Jeśli motoryka języka nie ulega poprawie, zaleca się leczenie chirurgiczne, do którego również należy odpowiednio się przygotować, usprawniając funkcję języka.
Leczeniem chirurgicznym (frenotomia, frenulotomia) stwierdzonej u pacjenta ankyloglosji zajmuje się lekarz: chirurg, stomatolog, laryngolog, chirurg stomatolog. Zabieg polega na przecięciu wędzidełka języka. Jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym. Najczęściej frenotomia jest wykonywana u noworodków lub małych jeszcze dzieci. Nie ma jednak żadnych przeciwwskazań do tego, żeby wykonać ją u starszych pacjentów. Po zabiegu opiekę nad pacjentem znów przejmuje logopeda funkcjonalny, który dąży do zapewnienia językowi pełnej sprawności.
