Wielu rodziców uważa, że mlecznych zębów dziecka nie trzeba leczyć ani o nie dbać – przecież i tak wypadną, robiąc miejsce zębom stałym. Prawda jest jednak taka, że to przekonanie może znacznie maluchowi zaszkodzić, a negatywne efekty będą ciągnąć się za nim przez resztę życia.
Próchnica zębów mlecznych i jej konsekwencje
Zdrowe i zadbane mleczaki to coś znacznie więcej niż estetyczny wygląd i ładny uśmiech dziecka. Ich zaniedbywanie przyczynia się do utrwalania u malucha złych nawyków higienicznych, a przedwczesne wypadnięcie może spowodować poważne wady zgryzu w wieku dorosłym.
Ze względu na niskie zmineralizowanie mleczaki łatwo poddają się próchnicy, która z kolei może doprowadzić do stanu zapalnego miazgi zębowej, a co za tym idzie – zapaleń tkanek okołowierzchołkowych i ropni. W takiej sytuacji nierzadko jest już za późno na leczenie zębów mlecznych, a jedynym wyjściem okazuje się usunięcie chorego zęba. Co więcej, próchnica jako choroba bakteryjna wpływa na inne zęby mleczne oraz stałe – nawet jeśli dopiero się wyrzynają.
Dlaczego utrata mleczaka to problem, skoro i tak z czasem zostanie on zastąpiony? Ząb mleczny powinien wypaść naturalnie i we właściwym czasie. W przeciwnym razie dojdzie do sytuacji, w której braki zębowe zaburzą prawidłowy rozwój szczęk, prowadząc do rozwoju wad zgryzu. Może to doprowadzić do takich problemów jak:
- spowolnienie wzrostu kości – w wyniku utraty zębów dziecko nie ma czym gryźć lub odczuwa dyskomfort podczas jedzenia. W idealnych warunkach właśnie stymulacja nerwów, mięśni i kości poprzez prawidłową funkcję wpływa na ich zdrowy rozwój;
- opóźnione pojawienie się zębów stałych – nad zawiązkiem zęba stałego tworzy się tkanka kostna, która może znacznie opóźnić jego wyrośnięcie – szczególnie, gdy w momencie wypadnięcia mleczaka do naturalnego czasu wyrzynania pozostało jeszcze kilka lat;
- stłoczenia zębów – mogą następować w wyniku zbyt wczesnego wypadnięcia zęba mlecznego. W powstałe w ten sposób puste miejsce przemieszczają się sąsiednie zęby, co w efekcie przyczynia się do zaburzenia kształtu łuku zębowego. To zaś oznacza, że pozostałe stałe zęby nie będą miały dość miejsca. Ustawią się więc w nieprawidłowych pozycjach, formując tzw. stłoczenie zębowe, które kwalifikuje się do leczenia ortodontycznego. Co więcej, w wyniku stłoczenia może dojść do sytuacji, w której z powodu braku przestrzeni ząb stały w ogóle nie wyrośnie z kości;
- problemy z wymową – jeżeli dziecko utraciło kilka zębów mlecznych, ubytki mogą utrudnić językowi właściwe układanie się na podniebieniu. Może to skutkować wadami wymowy i koniecznością leczenia u logopedy.
Oprócz wymienionych problemów zaniedbanie mleczaków u dziecka ma również konsekwencje psychiczne i behawioralne. Nieatrakcyjne ubytki w uzębieniu mogą wywołać u malucha niskie poczucie własnej wartości. Z kolei jeżeli już od najmłodszych lat nie przyzwyczaimy go do prawidłowej higieny jamy ustnej, w późniejszym wieku nie będzie potrafił samodzielnie zadbać o zęby stałe. Poskutkuje to problemami z próchnicą i chorobami przyzębia w dorosłości.
